Google, Temasek ve Bain & Company tarafından yayınlanan e-Conomy SEA 2025 raporuna göre, Malezya, 2024’ün ikinci yarısı ile 2025’in ilk yarısı arasında Güneydoğu Asya’daki toplam yapay zeka (YZ) finansmanının %32’sini, yani 759 milyon ABD dolarını çekerek bölgede YZ yatırımlarının merkezi haline geldi. Bu başarı, ülkenin altyapı genişlemesi ve tüketicilerin YZ’yi benimsemesiyle teknoloji alanında yaşanan dönüşümün bir sonucu olarak ortaya çıkıyor.
Altyapı Yatırımları Malezya’yı Rakiplerinden Ayırıyor
Malezya’nın YZ alanındaki yükselişi, rakiplerinden ayrılmasını sağlayan fiziksel altyapı yatırımlarıyla destekleniyor. Ülkedeki veri merkezi kapasitesi 2024’te 120 megawatt iken, 2025’in ilk yarısında 690 MW’a yükseldi. Planlanan %350’lik ek kapasite artışı, bölgedeki toplam planlı kapasitenin yarısını oluşturuyor.
Bu altyapı odaklı yaklaşım meyvelerini veriyor. Google, Malezya’daki ilk veri merkezini ve Google Cloud bölgesini kurmak da dahil olmak üzere 2 milyar ABD dolarlık yatırım yapma kararı aldı. Bu yatırım, hem yerel hem de küresel ölçekte YZ’ye hazır bulut hizmetlerine olan talebi karşılamayı amaçlıyor.
Finansmanın Detayları: Yoğunlaşma ve Fırsatlar
759 milyon ABD dolarlık finansman, Malezya’yı bölgesel bir lider konumuna taşısa da, bu finansmanın içeriği hem güçlü yönleri hem de zayıflıkları ortaya koyuyor. Finansmanın büyük bir kısmı, özellikle 2024’ün ikinci yarısındaki önemli bir özel sermaye işlemiyle desteklenen dijital finansal hizmetler anlaşmalarından kaynaklanıyor.
Malezya’nın daha geniş dijital ekonomisindeki özel finansman ise daha farklı bir tablo çiziyor. 2025’in ilk yarısında sadece 23 anlaşma yapıldı. Bu sayı, 2021’deki 236 anlaşmalık zirvenin oldukça altında. Bu durum, işlem boyutları artarken, yatırım faaliyetlerinin daraldığını gösteriyor.
Dijital finansal hizmetler, 2024’ün ilk yarısındaki finansmanın %84’ünü oluşturdu. Bu durum, fintech sektöründeki yoğunlaşma yavaşladığında veya düzenleyici engeller ortaya çıktığında, Malezya’nın YZ yatırım ekosisteminin sürdürülebilir olup olmadığı sorusunu gündeme getiriyor.
Ancak yatırımcılar hala iyimser. Anket yapılan yatırımcıların yaklaşık üçte ikisi (%64), Malezya’daki finansman faaliyetlerinin 2030’a kadar artacağını, özellikle yazılım, hizmetler, YZ ve derin teknoloji gibi fintech dışındaki alanlarda büyüme beklendiğini belirtiyor.
Malezya ayrıca, son 12 ayda Güneydoğu Asya’daki halka arz faaliyetlerinde lider konumda bulunuyor ve bölgedeki toplam listelemelerin yaklaşık yarısını oluşturuyor. Bu durum, yatırımcıların uzun vadeli YZ yatırımlarının sürdürülebilir olduğunu gösteriyor.
Tüketici Benimsemesi: Hızlı Kabul ve Ticari Doğrulama
Malezya’nın YZ’ye yaptığı stratejik yatırımın karşılığını tüketici davranışları gösteriyor. Malezyalı dijital tüketicilerin %74’ü günlük olarak YZ araçları ve özellikleriyle etkileşimde bulunuyor. Bu oran, ülkeyi bölgedeki en ilgili YZ kullanıcı tabanlarından biri haline getiriyor.
Etkileşim sadece pasif tüketimle sınırlı değil. Rapora göre, tüketicilerin %68’i YZ sohbet robotlarıyla konuşuyor ve sorular soruyor. Bu durum, basit görev otomasyonunun ötesine geçen, konuşmaya dayalı YZ arayüzlerine olan ilgiyi gösteriyor.
Daha da önemlisi, Malezyalı tüketicilerin %55’i YZ’nin kararları daha hızlı ve daha az zihinsel çabayla almasını bekliyor. Bu güven sinyali, daha fazla özerklikle çalışan YZ uygulamalarına hazır olunduğunu gösteriyor.
Tüketici hazırlığı ticari sonuçlara da yansıyor. YZ özellikleriyle pazarlanan uygulamaların gelir büyümesi, 2025’in ilk yarısında 2024’ün ilk yarısına kıyasla %103 arttı. Bu durum, YZ işlevselliğinin para kazanmayı sağladığını gösteriyor.
Google Malezya ve Singapur Genel Müdürü Ben King, “Malezyalı dijital tüketicilerin dörtte üçünün GenAI araçlarını kullanmasıyla, bu güçlü günlük katılım, YZ destekli büyümenin bir sonraki aşaması için sağlam bir temel oluşturuyor” dedi.
King, “Google, ülkenin 2030’a kadar bölgesel bir dijital lider olma hedefi doğrultusunda, Malezya’nın kapsayıcı, yenilikçi ve YZ’ye hazır bir dijital ekonomi inşa etme amacını desteklemeye tamamen bağlıdır” diye ekledi.
Güven Denklemi: Veri Paylaşımı ve Gizlilik Endişeleri
Malezya’nın YZ benimseme profilindeki en dikkat çekici bulgulardan biri, tüketicilerin YZ aracılarıyla veri erişimini paylaşmaya istekli olması. Katılımcıların %92’si, alışveriş ve görüntüleme geçmişi ile sosyal bağlantıları gibi verileri YZ sistemleriyle paylaşacağını belirtiyor. Bu oran, daha gizlilik bilincine sahip pazarlarda görülen rahatlık düzeylerini aşıyor.
Malezya’daki yapay zeka ile ilgili gizlilik ve veri güvenliği endişeleri %60 seviyesinde. Bu oran, ASEAN-10 ortalaması olan %50’den 10 puan daha yüksek. Yüksek veri paylaşma isteği ile artan gizlilik endişeleri arasındaki çelişki, Malezyalı tüketicilerin YZ sistemlerinin hem faydalarını hem de risklerini anladığını gösteriyor.
Veri paylaşma isteği, daha gelişmiş kişiselleştirme ve YZ aracı yeteneklerini sağlıyor. Ancak paralel gizlilik endişeleri, tüketicilerin karşılığında sağlam veri yönetimi beklediğini gösteriyor.
Tüketicilerin YZ özelliklerini kullanma veya ödeme yapma konusundaki en önemli motivasyonları, pragmatik bir tüketici tabanını ortaya koyuyor. Araştırma ve karşılaştırmalarda zaman kazanmak %51 ile ilk sırada yer alırken, daha iyi fırsatlar veya fiyat takibi yoluyla para tasarrufu %39 ve özel ürünlere erişim ve 7/24 müşteri desteği %30 ile takip ediyor.
Bu öncelikler, Malezya’daki YZ benimsemesinin teknolojik meraktan ziyade işlevsel değerle yönlendirildiğini gösteriyor.
Altyapı Ölçeği ve Stratejik Sorular
Planlanan %350’lik veri merkezi kapasitesi artışı, Malezya’yı yerel, bölgesel ve küresel YZ iş yüklerini barındırmaya hazırlıyor. Tüm Güneydoğu Asya veri merkezi kapasitesinin yarısının Malezya’da bulunması, ağ etkilerini ve yetenek kümelenmesini sağlayabilecek bir yoğunlaşmayı temsil ediyor.
Ancak hala cevaplanması gereken bazı sorular var. Malezya, altyapı barındırmanın ötesine geçerek kendi YZ yeteneklerini geliştirebilecek mi? Malezya’nın ilk yerli büyük dil modeli olan ve şu anda dijital bankalar tarafından kullanılan ILMU’nun ortaya çıkışı, yerli YZ gelişiminin başladığını gösteriyor. Ancak ölçek hala sınırlı.
Altyapı yatırımları yüksek değerli iş yaratımına dönüşecek mi, yoksa Malezya sadece fiziksel altyapıyı sağlayacak ve kontrol ile değer başka yerlerde mi birikecek? Ülkenin %80’lik YZ farkındalık oranı, kullanıcıların çoğu çeşitli yaklaşımlarla YZ hakkında bilgi edindiğini gösteriyor. Bu durum işgücü geliştirme potansiyeli olduğunu gösteriyor, ancak sadece farkındalık teknik yeteneği garanti etmiyor.
Düzenleyici ortam da testlerden geçiyor. Tüketici Kredisi Yasası, şimdiden al sonra öde sağlayıcılarının ve banka dışı kredi verenlerin lisans almasını zorunlu kılıyor. Bu durum, yetkililerin daha önce gevşek bir şekilde yönetilen dijital sektörlere bir yapı getirdiğini gösteriyor. Düzenleyicilerin YZ yönetimine yaklaşımı, yenilikçiliği teşvik etmek ile tüketiciyi korumak arasında bir denge kurarak Malezya’nın YZ yatırımının mevcut seyrini sürdürüp sürdüremeyeceğini önemli ölçüde etkileyecektir.
Bölgesel Etkiler ve Rekabet Dinamikleri
Malezya’nın altyapı ve finansman yoğunlaşması, Güneydoğu Asya’da işbirliği ve rekabet dinamikleri yaratıyor. DuitNow QR standardının Kamboçya dahil olmak üzere artan sayıda bölgesel pazarda birlikte çalışabilirliği, Malezya’nın YZ hizmetlerine kadar uzanabilecek sınır ötesi dijital entegrasyon kapasitesini gösteriyor.
Ancak komşu ülkeler Malezya’nın YZ ivmesini gözlemlerken, rekabetçi altyapı inşaatlarının yapılması muhtemel. Malezya’nın mevcut lider konumunun sürdürülebilirliği, ilk hamle avantajlarını kalıcı yeteneklere (teknik yetenek, düzenleyici çerçeveler ve ticarileştirilebilir ekosistemler) dönüştürmesine bağlı.
Bain & Company Ortağı Amanda Chin, “Şimdi gerçek fırsat, işletmelerin YZ’yi Malezya’nın güçlü dijital temelleri üzerine inşa ederken etki için bir katalizör olarak nasıl kullandıklarında yatıyor” dedi. Bu ifade, altyapı ve finansmanın gerekli olmakla birlikte, uygulama olmadan yetersiz olduğunu kabul ediyor.
Malezya’nın YZ yatırımı önemli bir ölçeğe ulaşırken, önemli test sermaye çekmekten değer yaratmaya kayıyor. 759 milyon ABD dolarlık finansman ve devasa altyapı genişlemesi, gerçekten yenilikçi YZ uygulamaları mı yaratacak yoksa öncelikle başka yerlerde geliştirilen yetenekleri mi tekrarlayacak?
Veriler, Malezya’nın Güneydoğu Asya’nın YZ ortamında lider bir konum elde ettiğini doğruluyor. Bu konumu sürekli bir teknolojik avantaja dönüştürmek, altyapı sağlamanın ötesine geçerek buluşa geçmeyi gerektiriyor. Bu geçiş ise hala devam ediyor.
